Je paard zomaar ontwormen? Geen goed idee!

Voor vele paardenliefhebbers is ontwormen routine. Je wil je paard immers gezond houden en parasieten bestrijden hoort daar zeker bij. Toch is routinematig ontwormen niet zo’n goed idee. Dit artikel legt je uit waarom.
​

Routinematig ontwormen is geen goed idee

Wormen. Jakkes! De afkeer van de mens voor deze parasieten is begrijpelijk. Wormen onttrekken voedsel aan het lichaam, waardoor voedselarmoede en vermagering kunnen optreden. Ze kunnen ook buikpijn, misselijkheid en jeuk veroorzaken. De eitjes, die met de ontlasting mee naar buiten komen, kunnen er bovendien voor zorgen dat ook andere paarden op de wei besmet raken. Nogal logisch dus dat nagenoeg elke paardenhouder er komaf mee wil maken.
 
Vandaag de dag zijn er verschillende medicijnen beschikbaar om wormen mee aan te pakken. Probleem opgelost zou je denken. Helaas ligt het niet zo simpel. Er wordt namelijk nogal wat ‘blind’ gekuurd in de paardenwereld. Paardenliefhebbers volgen vaak één of ander standaard schema of ontwormen maar wat op het gevoel. Dikwijls wordt er ook preventief gekuurd, zonder te weten of het paard eigenlijk wel besmet is. “Voorkomen is beter dan genezen”, nietwaar?
 
Nou, nee. Net zoals willekeurig, overmatig of onnodig toedienen van antibiotica zorgt voor resistentie bij bacteriën, zal niet gericht ontwormen of vaak dezelfde producten gebruiken ook bij een wormpopulatie voor resistentie zorgen. Uiteindelijk zal ontwormen dan geen effect meer hebben. Bovendien is het onnodig toedienen van ontwormingsmiddelen niet goed voor de gezondheid van het paard. Als je bedenkt dat sommige studies uitwijzen dat bijna driekwart van de paarden onnodig worden ontwormd, dan kunnen we wel stellen dat we te maken hebben met een behoorlijk probleem.

​

Hoe vermijden we resistentie?

Kort gezegd: door enkel te ontwormen wanneer het nodig is, en door het juiste ontwormingsmiddel te gebruiken. Met andere woorden: we moeten eerst een diagnose stellen. En dat doen we met een mestonderzoek.
 
Het doel van een mestonderzoek is om de infectiedruk (bijvoorbeeld op de weide) zo laag mogelijk te houden, want die bepaalt hoe zwaar de paarden uiteindelijk besmet zullen zijn. Mestonderzoek zal dus nagaan welke wormsoorten eventueel aanwezig zijn en hoe zwaar het paard ermee besmet is, zodat je kan bepalen of je paard al dan niet ontwormd moet worden, en waarmee precies.
 
Hoe gaat een mestonderzoek precies in zijn werk? Belangrijk is dat er verse mest wordt genomen, waarvan direct de bovenste laag wordt gebruikt. Dit is om te vermijden dat er wormen vanuit de grond eitjes in de mest gaan leggen, waardoor de resultaten niet langer betrouwbaar zijn. Vervolgens wordt de mest gemengd met een zogenaamde flotatievloeistof en gezeefd om de grove delen te verwijderen. Bij de meest gebruikte methode gaat dan een staaltje in een telkamer worden gebracht en onder de microscoop worden bekeken. Het aantal gevonden eitjes wordt dan via een bepaalde formule omgerekend naar eitjes per gram mest (de EPG-waarde). Op die manier kan de besmettingsgraad worden bepaald en wordt duidelijk of je paard al dan niet moet worden behandeld. Aan de hand van de gevonden eitjes kan ook precies worden gedetermineerd over welke wormsoort het gaat, zodat het juiste bestrijdingsmiddel kan worden gebruikt.
 
In geval van besmetting kan enkele weken na de behandeling het mestonderzoek worden herhaald om vast te stellen of de behandeling effectief is geweest of er eventueel resistentie is opgetreden. In het laatste geval kan er dan een alternatieve behandeling worden toegepast.
​

Een mestonderzoek uitvoeren

Een mestonderzoek kan je natuurlijk helemaal zelf uitvoeren. Je hebt er echter wel het nodige materiaal voor nodig (een microscoop met een minimale vergroting van 40x, een telkamer, pipetten, een zeef, verschillende bekers, een nauwkeurige weegschaal, flotatievloeistof, enz.). Dat vergt wel een investering. Bovendien moet je toch wat ervaring hebben met het uitvoeren van wetenschappelijke proeven en de nodige biologische kennis om wormeieren te herkennen en te bepalen van welke wormsoort ze afkomstig zijn.
 
Zonder het juiste materiaal, de correcte wetenschappelijke werkwijze en de nodige toegepaste kennis zijn de resultaten niet betrouwbaar en kan je natuurlijk ook niet gepast gaan behandelen. Het is daarom een goed idee om een mestonderzoek aan een vakbekwaam persoon over te laten. Gelukkig is een mestonderzoek iets waarbij HippoKyon je zeer binnenkort kan helpen. Neem gerust contact met me op voor verdere inlichtingen.