Hoefbevangenheid: een ramp?

​Het voorjaar staat weer voor de deur. Het zonnetje schijnt, het gras groeit en het kriebelt om de paarden zo snel mogelijk een uitgebreide en welverdiende weidegang te gunnen. Wat is er ook leuker dan de paarden zien te genieten van hun verblijf in open lucht. Helaas loert er bij al dat plezier elk jaar weer een gevaar om de hoek; een gevaar dat de pret serieus kan vergallen: hoefbevangenheid. Wat is hoefbevangenheid precies en hoe kunnen we er op natuurlijke wijze iets aan doen? Daarover gaat dit artikel.

Wat is hoefbevangenheid?

Hoefbevangenheid of laminitis is een pijnlijke ontsteking van de hoeflamellen, tussen hoefbeen en hoefwand. Door deze ontsteking hoopt ontstekingsvocht zich op, waardoor in ernstige gevallen de verbinding tussen hoefbeen en hoefwand kan verloren gaan en het hoefbeen kan kantelen. Het hoefbeen drukt dan tegen de zool van de hoef en kan er zelfs doorheen prikken.
​

Wat zijn de symptomen van hoefbevangenheid?

Als je paard hoefbevangen is, gaat het manken of erg stram lopen. De hoeven van een paard met hoefbevangenheid zijn immers zeer gevoelig. De hoef en de kroonrand voelen warm aan en deze laatste kan opgezwollen zijn. Het paard probeert vaak de voorhoeven te ontlasten door de voorbenen ver voor zich uit te plaatsen (meestal treedt hoefbevangenheid eerst op aan de voorhoeven). Wanneer de hoefbevangenheid ernstig is, zal het paard zelfs gaan liggen en helemaal niet meer willen lopen. Hoefbevangenheid kan acuut, maar ook chronisch zijn. De oorzaak van chronische hoefbevangenheid kan een slecht opgevolgde acute hoefbevangenheid zijn, maar sommige paarden kunnen hieraan beginnen lijden zonder voorafgaande symptomen. Chronisch hoefbevangen paarden lopen meestal op de hielen van hun voorhoeven (opnieuw om de hoeven te ontlasten).

Waardoor ontstaat hoefbevangenheid?

De meest aangehaalde oorzaak van hoefbevangenheid is het teveel aan suikers in het jonge voorjaarsgras. Een overmaat aan krachtvoer is ook een mogelijkheid. Met andere woorden, de voornaamste bron van hoefbevangenheid is de voeding. Een overmaat aan snel verteerbare suikers, zoals fructaan in voorjaarsgras, verstoort de darmflora en daarmee ook de stofwisseling van het paard. Overgewicht is daarbij nog een extra belasting: het paard heeft dan een slechtere conditie en een grotere kans op insulineresistentie waardoor de bloedsuikerspiegel onvoldoende geregeld wordt. Maar dat is niet alles. Medische oorzaken kunnen ook aan hoefbevangenheid bijdragen: bepaalde geneesmiddelen, infecties of het te lang opblijven van de nageboorte bij merries bijvoorbeeld. Tenslotte kan een slechte of onvoldoende tijdige bekapping door de hoefsmid leiden tot hoefzoolkneuzingen en ontstekingen. Onbalans in de hoef zorgt voor een slechtere doorbloeding, waardoor de gevoeligheid om hoefbevangenheid op te lopen weer vergroot.

Hoe kunnen we hoefbevangenheid voorkomen?

De oorzaken hierboven wijzen al op wat je kan doen om hoefbevangenheid te voorkomen. Beperk de inname van suikers; let dus op met krachtvoer (geen grote hoeveelheden in één keer). Plaats je paard wanneer het fructaangehalte in het gras hoog is (vooral – maar niet uitsluitend - in het voorjaar) geleidelijk aan op de wei: eerst misschien maar een halfuurtje en daarna in stapjes telkens wat langer. Je kan de fructaan-index raadplegen op https://www.hoefnatuurlijk.nl/nl/fructaanindex.html. Voorkom overgewicht. Laat je paard tijdig bekappen of beslaan door een vakman. Voorkomen is altijd beter dan genezen, want een paard dat hoefbevangen is geweest, zal in de toekomst hiervoor gevoelig blijven.

Mijn paard is hoefbevangen. Wat nu?

Ondanks alle goede zorgen kan het toch gebeuren dat je paard hoefbevangen is geraakt. Stop dan met de weidegang. Geef je paard suikerarme voeding (dus geen krachtvoer meer). Probeer de druk op de hoef te verlichten en de hoef af te koelen door het paard indien mogelijk op een natte en zanderige ondergrond te plaatsen. Raadpleeg snel je dierenarts, zodat die ontstekingsremmers en pijnstillers kan voorschrijven. Aangepast beslag kan helpen om de hoef te ondersteunen. Ook shiatsu is een goede bondgenoot in de strijd tegen hoefbevangenheid. Shiatsu laat je paard meer ontspannen, en bevordert de spijsvertering en de bloedcirculatie. Het verlicht zowel bij acute als chronische hoefbevangenheid de pijn en heeft een gunstig effect op het herstel.

​Voor een goede shiatsu-behandeling (algemeen ontspannend en goed voor de stofwisseling, dus niet alleen aan te bevelen bij hoefbevangenheid), kan je me altijd hier contacteren.